Tematyczny serwis o Republice Federalnej Niemiec

Zagraniczna polityka Niemiec

W kwestii niemieckiej polityki zagranicznej należy zauważyć, że po zjednoczeniu obu państw panuje zasada ciągłości oraz konsensusu, niezależnie od rządzącej państwem opcji politycznych. Jest to naczelna zasada niemieckiej polityki zagranicznej. Zasadza się na 4 podstawowych filarach: Unia Europejska, stosunki transatlantyckie, dobre stosunki sąsiedzkie oraz partnerskie relacje z Rosją. Podstawową ogólną zasadą niemieckiej polityki jest natomiast multilateralizm.

Multilateralizm w polityce zagranicznej Niemiec

Od zakończenia drugiej wojny światowej Niemcy są najważniejszych organizacji międzynarodowych członkiem oraz uczestnikiem znaczących konferencji i „spotkań na szczycie”. Niemcy są członkiem takich organizacji jak: Unia Europejska, Pakt Północnoatlantycki (NATO), Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ), Rada Europy (RE) czy Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Ponadto Republika czynnie uczestniczy w spotkaniach grupy G8 (grupa ośmiu najbardziej wpływowych państw świata) oraz Trójkąta Weimarskiego. We wszystkich tych strukturach Niemcy podkreślają wagę konsensusu jako sposobu rozwiązywania konfliktów międzynarodowych oraz rolę demokracji, praw człowieka i międzypaństwowego dialogu.

Współpraca transatlantycka

Niemcy od samego początku są aktywnym podmiotem na rzecz partnerskich stosunków europejsko-amerykańskich, czego dowodem jest chociażby członkostwo Niemiec w NATO oraz przekonanie, że bezpieczeństwo światowe powinno być oparte na partnerskiej współpracy między NATO, UE a USA. Republika widzi się przede wszystkim w roli mediatora, a swoją działalność w tym zakresie opisuje jako tworzenie „pomostu” we wzajemnym dialogu. Jest to zupełnie inna rola niż np. w przypadku Polski, której stosunek do USA określa się bardziej na zasadzie wiernego sojusznika niż równorzędnego partnera. Nie mniej jednak Niemcy można określić jako państwo proamerykańskie. Po 11 września 2001 kanclerz Gerhard Schröder udzielił bezwarunkowego poparcia Stanom Zjednoczonym w wojnie z terroryzmem, mimo że RFN nie wzięła udziału w wojnie z Irakiem. Same Niemcy uczestniczą natomiast czynnie od 2003 roku w operacji afgańskiej (w prowincji Hindukusz) w ramach misji ISAF (Międzynarodowe Siły Wspierające Bezpieczeństwo w Afganistanie). Do priorytetów transatlantyckiej polityki zagranicznej rządów Angeli Merkel należy zaliczyć: walkę z terroryzmem, proliferacją broni masowego rażenia, zaangażowanie na rzecz upowszechnienia praw człowieka oraz podkreślanie roli NATO oraz UE w rozwiązywaniu konfliktów międzynarodowych.

Stosunki z sąsiadami

Twórcą dobrosąsiedzkiej polityki Niemiec był Konrad Adenauer, któremu zależało szczególnie na poprawie stosunków z Francją. Jego doskonałym następcą w tym zakresie był Wiily Brandt, który dodatkowo dołożył starań by w trakcie tzw. układów wschodnich (1970-1973) znormalizował stosunki z ówczesnymi państwami bloku wschodniego (m.in. z Polską i NRD). Nie do przecenienia jest również rola „kanclerza zjednoczenia” - Helmuta Kohla, którego zabiegi dyplomatyczne doprowadziły do pierwszych odwiedzin głowy państwa wschodnioniemieckiego (E. Honecker w 1987) oraz w konsekwencji spowodowały pokojowe zjednoczenie Niemiec.

Niemcy a Unia Europejska

Od samego początku Niemcy są aktywnym podmiotem w ramach Unii Europejskiej. W roku 1957 na mocy Traktatów Rzymskich powołano do życia EGW oraz EURATOM. Niemcy były nie tylko uczestnikiem ale i państwem napędzającym integrację europejską. Republika była też gorącym orędownikiem przyjęcia do struktur euroatlantyckich Polski. Obecnie to właśnie Niemcy opowiadają się za reformą Unii oraz zwiększeniem kompetencji instytucji unijnych kosztem państwowych. Niemcy są największym „płatnikiem netto” w Unii, czyli ze wszystkich państw członkowskich płacą największą składkę do budżetu, dostając z niego z niego znacznie mniejszą kwotę.

Relacje z Rosją

Jedno z najważniejszych zasad niemieckiej polityki zagranicznej są partnerskie relacje z Rosją. Polityka ocieplenia stosunków z państwami Europy Środkowo-Wschodniej oraz byłym ZSRR zapoczątkował Wiily Brandt. Kulminacją partnerskich relacji były natomiast rządy koalicji SPD-Zieloni/Związek 90. Kanclerz G. Schröder znalazł odpowiedniego partnera w osobie Władimira Putina. Efektem było zbliżenie gospodarcze oraz budowa Gazociągu Północnego z Rosji do Niemiec. Republika importuje z Rosji przede wszystkim ropę naftową, gaz, węgiel kamienny i brunatny. Z drugiej strony Unia Europejska na czele z Niemcami jest głównym rynkiem zbytu dla rosyjskich surowców energetycznych. Polityka rządów Angeli Merkel jest z kolei bardziej zdystansowana. Niemcy z Rosją łączą nie tylko interesy gospodarcze (szczególnie w zakresie surowców energetycznych), ale i przekonanie, że zbliżenie Rosji do Unii Europejskiej, wciągniecie jej w orbitę zachodnioeuropejskich wpływów przyczyni się do demokratyzacji tego państwa oraz zwiększy bezpieczeństwo europejskie. Niemcy otwarcie domagają się od Rosji przestrzegania praw człowieka oraz liberalnych reform rynkowych oferując za to partnerstwo na niwie politycznej i gospodarczej.
 

Dowiedz się więcej

Priorytety polityki

Niemiecką polityką zagraniczną kieruje Rząd Federalny, na czele którego stoi Kanclerz. Odpowiednikiem polskiego MSZ jest w Niemczech Auswärtiges Amt, którym kieruje minister spraw zagranicznych, czyli Bundesaussenminister.

Multilateralizm

Niemcy, zgodnie z zasadą multilateralizmu są aktywnym członkiem wielu organizacji międzynarodowych. Organizacje do których należy RFN:

Kontrowersje

Niemcy można generalnie określić jako państwo proamerykańskie. Z drugiej strony społeczeństwo niemieckie jest umiarkowane pod tym względem. Ochłodzenie w stosunkach z USA za rządów Gerharda Schrödera zostało naprawione przez kanclerz A. Merkel. Republika jest aktywnym członkiem NATO.
W stosunkach z Federacją Rosyjską podkreśla się znaczenie kontaktów gospodarczych. Rosja to duży rynek zbytu dla Niemieckich firm oraz obszar intensywnych inwestycji niemieckich. Strategiczne partnerstwo z czasów SDP-Zielonych zostało zastąpione doktryną wciągania Rosji w orbitę wpływów Zachodu.

O serwisie

infoNiemcy to niekomercyjny serwis, prezentujący informacje na temat Republiki Federalnej Niemiec. Znajdziesz tu najważniejsze informacje o historii, polityce oraz gospodarce Niemiec.

Masz jakieś sugestie? Napisz do nas!