Tematyczny serwis o Republice Federalnej Niemiec

Władza federalna w Niemczech

Władzę ustawodawczą tworzy parlament, który składa się z dwóch izb - Izby Związku (Bundestag) oraz Rady Związkowej (Bundesrat). Władzę wykonawczą sprawuje rząd federalny na czele z kanclerzem oraz prezydent federalny. Władzę sądowniczą sprawują niezawisłe sądy niemieckie, które można podzielić na powszechne, pracy, administracyjne, do spraw socjalnych, finansowych oraz konstytucyjne.

Bundestag

W skład Bundestagu wchodzą wybierani w wyborach powszechnych na 4-letnią kadencję posłowie. Liczba posłów zasiadających w Bundestagu jest zmienna i uzależniona od ordynacji wyborczej. W 2010 wyniosła ona 622 posłów. Połowa z nich pochodzi z głosowania w okręgach jednomandatowych, a druga część z głosowania na listy partyjne. Funkcje Bundestagu: ustawodawcza (inicjuje proces legislacyjny), kreacyjna (powołuje inne organy np.: kanclerza, członków Federalnego Trybunał Konstytucyjnego) kontrolna (kontroluje wykonanie budżetu oraz sprawuje ogólną kontrolę nad rządem).

Bundesrat

Skład Bundesratu tworzy 69 przedstawicieli rządów krajów federalnych (landów). Liczba przedstawicieli danego landu uzależniona jest od przyznanej mu liczby głosów. Ta z kolei zależy ilości jego mieszkańców. W praktyce Brema posiada np. 3 przedstawicieli, a Bawaria aż 6. Pracami Bundesratu kieruje przewodniczący. Funkcje Bundesratu: Rada Związkowa współdziała w zakresie prawodawstwa odnoszącego się do suwerenności landów oraz zmiany konstytucji. Ponadto Bundesrat bierze udział w powoływaniu organów sądowniczych, w tym sędziów Federalnego Trybunału Konstytucyjnego oraz ma możliwość postawienia w prezydenta RFN w stan oskarżenia.

Niemiecki rząd federalny

Rząd Federalny składa się z kanclerza oraz z wybranych przez niego ministrów. Kanclerz desygnowany jest przez prezydenta RFN i wybierany bezwzględną większością głosów przez parlament. Ministrowe mianowani są przez prezydenta na wniosek kanclerza. Z uwagi na charakter systemu partyjnego Niemiec, rządy w tym państwie mają charakter koalicyjny, czyli składają się przynajmniej z dwóch partii. Przywódca mniejszego ugrupowania koalicyjnego (które zdobyło w wyborach mniej głosów) otrzymuje z reguły stanowisko wicekanclerza. Kanclerz odpowiada politycznie przed parlamentem, który może udzielić mu konstruktywnego wotum nieufności (udzielenie wotum nieufności z jednoczesnym wyborem przez parlament nowego kanclerza). Funkcje rządu: Główną domeną rządu jest wykonywanie ustaw i rozporządzeń zgodnie z Ustawą Zasadniczą oraz z racji zwyczajowego zdominowania parlamentu inicjowanie procesu ustawodawczego.

Prezydent w Niemczech

Prezydent federalny wybierany jest na kadencję pięcioletnią z możliwością reelekcji przez Zgromadzenie Narodowe (Bundesversammlung), czyli połączone Izbę Związku oraz Radę związkową. Funkcje prezydenta: Jego kompetencje widoczne są szczególnie podczas powoływania rządu. To on desygnuje kanclerza i mianuje/odwołuje na jego wniosek ministrów. Ponadto prezydent podpisuje ustawy oraz rozwiązuje parlament w przypadku trzykrotnie nieudanej próby wyboru kanclerza lub nieudzielenia rządowi wotum zaufania. Pełni roli bezstronnego mediatora i cieszy się dużym prestiżem społecznym, pomimo niewielkich, raczej reprezentacyjnych kompetencji.

Sądownictwo niemieckie

Sądownictwo w Niemczech jest odbiciem federalnego charakteru państwa. Sądy powszechne dzielą się na rejonowe (Amtsgericht), krajowe (Landgericht), wyższy sąd krajowy (Oberlandesgericht) oraz trybunał federalny (Bundesgerichtshof) rozstrzygają w sprawach karnych i cywilnych. Sądy pracy (Arbeitsgericht) rozstrzygają w sprawach dotyczących prawa pracy oraz umów zbiorowych. Sądy skarbowe (Finanzgericht) rozpatrują kwestie podatkowe oraz celne. Ponadto istnieją sądy administracyjne, cywilne, socjalne i konstytucyjne. Te ostatnie rozstrzygają spory wynikające z ew. niezgodności ustaw z ustawą z konstytucjami poszczególnych landów (sądy konstytucyjne landów). Federalny Trybunał Konstytucyjny (Bundesverfassungsgericht) rozstrzyga z kolei o zgodności ustaw z ustawą zasadniczą RFN (Grundgesetz).
 

Dowiedz się więcej

Legislatywa niemiecka

Legislatywę w Niemczech na szczeblu federalnym tworzą dwie izby parlamentu związkowego.

Egzekutywa w Niemczech

Egzekutywę na poziomie federalnym prezentuje głównie rząd. Prezydent posiada głównie kompetencje symboliczne.

Sądy w Niemczech

O serwisie

infoNiemcy to niekomercyjny serwis, prezentujący informacje na temat Republiki Federalnej Niemiec. Znajdziesz tu najważniejsze informacje o historii, polityce oraz gospodarce Niemiec.

Masz jakieś sugestie? Napisz do nas!